Tussen twee Nationale Parken
Uitgestrekt, schilderachtig en heerlijk rustig. Uniek gelegen tussen twee Nationale Parken: De Alde Feanen en Lauwersmeer, met in het midden de Friese Wouden, waar oude dorpen de natuur afwisselen.
Het gebied waardoor de Lits-Lauwersmeerrroute zich slingerend een weg baant naar het Lauwersmeer, heeft de watersporter veel te bieden.
Niet ver van Drachten start de Lits-Lauwersmeerroute. Vlakbij ligt Nationaal Park De Alde Feanen. Dit laagveenmoeras heeft vele gezichten, van moerasbos tot dotterbloemhooiland. Meer dan 450 soorten planten en ruim 100 soorten vogels voelen zich er goed thuis. Daarnaast is er het bezoekerscentrum in Earnewald waar u door middel van een interactief spel en diverse kijk- en voelkastjes het gebied kunt beleven.
Op naar het noorden passeren we Opeinde, het grootste dorp van de gemeente Smallingerland. Op de stille begraafplaats staat een houten achttiende-eeuwse klokkenstoel met twee klokken, die met begrafenissen nog altijd van zich laten horen. We varen De Leien op. Het meer is rustig, bijna verstild. Met riet omzoomde eilandjes doemen op: bij enkele kun je aanleggen en je onderdompelen in de rust. Verder noordwaarts over De Lits nodigt Eastermar uit tot een stop. Een nieuw, multifunctioneel gebouw valt op, en ook weer niet. Het heeft dezelfde karakteristieke stijl als de rest van de bebouwing. Kinderen dartelen op de speeltoestellen. De vriendelijke havenmeester verwelkomt iedere bezoeker hartelijk.
Vlak boven Eastermar voert de route over het Burgumer Mar. In de rietvelden langs het meer is een bijzondere vogelkijkhut gebouwd. Het uitzicht is spectaculair. Het Friese land is hier ook zeer de moeite waard. Te voet of per fiets brengen de talloze wandel- en fietspaden u op bijzondere plaatsen. De vele, deels nieuwe aanlegvoorzieningen liggen vaak op mooie en rustige plekken. Er voorbij varen lijkt een gemiste kans.
De route voert naar Kollum, ook geschikt voor boten met staande mast, in tegenstelling tot de rest van de route. Zwerven door het oude dorp, of op bezoek bij een van de kunstlokalen. Met als buit een stuk beroemde Kollumer kaas gaat het verder naar het Lauwersmeer: een prachtig, uitgestrekt natuurgebied op de grens van Groningen en Fryslân. Van zout kweldergebied heeft het zich door de bouw van een dam ontwikkeld tot een wijds zoetwatergebied. Grote wateroppervlakken worden er onderbroken door bossen en rietvelden. Een zilte bries verraadt: de zee is hier nabij.
De vernieuwde Lits-Lauwersmeerroute verbindt de Friese meren en het Lauwersmeer en de plaatsen Drachten en Dokkum met elkaar. Dit verrassende stukje Fryslân biedt een prachtige route, bij uitstek te verkennen met een grotere motorboot.
De gehele route heeft een doorvaarthoogte van 3,00 meter en is toegankelijk voor boten met een diepgang van 1,50 meter. Er zijn vele aanlegmogelijkheden op fantastische plekjes. Langs de Strobosser Trekfeart en Alde Lauwers, bijvoorbeeld, of bij één van de eilandjes in het bijzondere meer De Leien. Vogelliefhebbers kunnen hier hun hart ophalen in de vogelkijkhut. Wie op een sportieve manier de natuur in wil,
legt aan bij Zwaagwesteinde en verkent per kano het natuurgebied Sippenvennen.
Niet alleen het water, maar ook de waterkant is langs de Lits-Lauwersmeerroute de moeite waard. Mooie, sfeervolle dorpen nodigen uit tot een bezoek. Het pittoreske Eastermar, Kollum met zijn beroemde Kollumer Kaasdagen, Burgum met zijn pingoruïnes en Buitenpost met de botanische tuin De Kruidhof. Drachten is een van de grotere plaatsen langs de route, leuk om te winkelen. Het Museum Smallingerland
toont werk van Friese kunstenaars. In Dokkum, de op één na oudste stad van Fryslân, staan het Stadhuis met rococoschilderingen, het voormalige Weeshuis en het Waaggebouw. Ook vindt u hier het natuurmuseum en streekmuseum het Admiraliteitshuis.
Van de boot en op de pedalen: de omgeving van de Lits-Lauwermeerroute is uitstekend geschikt om met de fiets te ontdekken. Door gebruik te maken van het fietsroutenetwerk stippelt u uw eigen korte of lange fietstochten uit.